Çocukların gelişim süreci fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal alanlarında olduğu geniş bir yelpazedir aslında. Bu alanların hepsini etkileyen motor planlama becerisi aynı zamanda çocuğun fiziksel gelişiminin önemli bir komponentini oluşturur. Motor planlama becerisi bizlerin praxis olarak adlandırdığı beceriler bir hareketin planlanması , koordinasyonu ve uygulanmasını içeren bir dizi yeteneği içerir. Bu beceriler çocuğun aynı zamanda günlük yaşam becerilerini sağlıklı bir şekilde yerine getirmesine yardımcı olur ve genel gelişimlerini önemli ölçüde etkiler.
Motor planlama becerileri; bir hareketin başlamadan önce onu düşünme, planlama ve uygulama yeteneklerini içerir. Bu beceriler çocuğun bedeni ile etkileşim kurmasına, nesneleri kullanmasına ve çevresi ile etkili bir iletişime girmesine de yardımcı olur. Bu beceriler büyük kas gruplarını ve küçük kas gruplarının oluşturduğu kaba ve ince motor becerileri içerir.
Motor planlama becerileri çocuğun gelişim alanlarına katkıda bulunur. Dilerseniz kısaca bir göz atalım.
Fiziksel Gelişim; Motor planlama becerileri çocuğun kas gelişimini destekler. Bu beceriler bedensel koordinasyonu artırarak çocuğun daha güçlü ve sağlam bir vücuda sahip olmasını sağlar.
Duygusal Gelişim; Motor planlama becerileri çocuğun öz güvenini ve saygısını artırabilir. Başarıya ulaşma ve becerilerini geliştirme yeteneği elbette kendisine olan güvenini artırır. Grup içesinde bedensel planlamaların içinde olduğu tüm becerilerde başarılı olmak duygusal olarak onu güçlü kılar.
Zihinsel Gelişim; Hareketin planlanlası ve beraberinde uygulanması bir takım zihinsel süreçleri de içerir. Planlama becerileri iyi olan çocuk bu aşamaları çok iyi ve seri bir şekilde organize eder ve uygulamaya geçirir. Çocukların bu sayede problem çözme yetenekleri gelişir ve mantık yürütme becerileri gelişir.
Sosyal Gelişim; Motor planlama becerileri iyi olan çocuk diğer bireyler ile çok daha hızlı etkileşime geçer. Bu arkadaşlık kurma, işbirliği yapabilme yeteneklerini de etkiler.
Gördüğünüz gibi sadece kasları ilgilendirdiğini düşündüğünüz beceri tüm gelişim alanlarını doğrudan etkiler. Çocukların gelişim alanlarında bu kadar önemli bir yeri kaplayan motor planlama becerilerini geliştirmek ve çocuğunuz gelişimine katkıda bulunmak için sizler neler yapmalısınız?
1- Çocukların yaşına uygun seviyede hazırlanmış fiziksel aktiviteler ve bu doğrultuda yaratılan fırsatlar motor planlama becerisinin gelişimine yardımcı olur. Örneğin; parka gitmek, bisiklet sürme, dans etmek, evde ya da dışarıda farklı parkurlar kurmak gibi
2- Çocukların yaşına ve seviyesine uygun aldığınız oyuncaklar ve oyunlar yap-boz, lego, kutu oyunları, farklı temalarda kurulan oyunlar (evcilik gibi) motor planlama becerilerini geliştirerek onların hayal güçlerini genişletir.
3- Bu alanda uzmanlarda rehberlik almak çocuğunuz durumuna göre özel tasarlanmış programlar motor planlama becerilerinin gelişmesini ekstra hızlandıracaktır.
Sonuç olarak şunu unutmamalısınız; Motor planlama becerileri çocuğun gelişiminin temel bir parçasını oluşturur ve çocukların fiziksel, duygusal, zihinsel ve sosyal olarak sağlıklı bir şekilde büyümelerine katkıda bulunur. Ebeveynler olarak sizler, takip eden öğretmenleri ve bu konuda uzman olan pediatrik fizyoterapist ve ergoterapistler çeşitli aktiviteler ve oyunlar sunarak çocukların sağlıklı gelişimini teşvik edebilirler.
Yonca Görgül
MSc PT, SIPT cert(Duyu Bütünleme Terapisti)
JKA ATM teacher, Floortime 202 terapisti
